تحصیل مهندسی در روسیه

در سال‌های اخیر، تحصیل در رشته‌های مهندسی در روسیه به یکی از انتخاب‌های محبوب دانشجویان ایرانی تبدیل شده است. دلیل این موضوع را می‌توان در هزینه‌های مقرون‌به‌صرفه، کیفیت آموزشی بالا، وجود رشته‌های پیشرفته و امکان تحصیل بدون مدرک زبان دانست. روسیه یکی از قطب‌های اصلی تولید دانش مهندسی در حوزه‌های هوافضا، مهندسی انرژی، نانو و فناوری اطلاعات (IT) است و بسیاری از دانشگاه‌های این کشور در رتبه‌بندی‌های جهانی QS و Times رتبه‌های خوبی کسب کرده‌اند.

چرا تحصیل مهندسی در روسیه یک انتخاب هوشمندانه است؟

سطح علمی بالا و اعتبار جهانی مدارک:

بسیاری از دانشگاه‌های مهندسی روسیه در رده دانشگاه‌های برتر جهان قرار دارند.

هزینه‌های مقرون‌به‌صرفه تحصیل و زندگی:

هزینه تحصیل در روسیه به‌طور میانگین ۳۰ تا ۶۰ درصد کمتر از اروپا و کاناداست.

پذیرش آسان‌تر و امکان تحصیل بدون مدرک زبان:

اگر دانش علمی خوبی در حوزه مورد علاقه‌تان ندارید یا زبان خود را تقویت نکرده‌اید نگران نباشید. دانشجویان می‌توانند ابتدا در دوره‌های پیش‌دانشگاهی پادفک شرکت کنند و مهارت‌های زبان و مباحث پایه‌ای دروس تخصصی مرتبط با رشته خود را بگذرانند.

تنوع بالا در رشته‌های مهندسی:

شما در روسیه می‌توانید در هرگرایشی از مهندسی تحصیل کنید؛ از عمران گرفته تا رشته‌های جدیدتری مثل مهندسی موشکی.

شانس بالای دریافت بورسیه تحصیلی:

نگران هزینه‌ها و شهریه تحصیلی نباشید. در روسیه می‌توانید از انواع بورسیه‌های دولتی و کمک‌هزینه‌های دانشگاهی بهره ببرید.

فرصت‌های شغلی پس از تحصیل و امکان اخذ اقامت کاری: ویزای تحصیلی شما پس از فارغ‌التحصیلی قابل تمدید و تبدیل به اقامت کاری است.

سیستم آموزشی و مقاطع تحصیلی مهندسی در روسیه

دوره پیش از ورود به دانشگاه: دوره پادفک (Padfak)

این دوره دوره‌ای است که دانشجویان را برای ورود به مقطع کارشناسی، پزشکی یا کارشناسی‌ارشد در دانشگاه‌های روسیه آماده می‌کند و به‌ویژه برای آن دسته از دانشجویان بین‌المللی که با زبان روسی یا سیستم آموزشی این کشور آشنا نیستند مناسب است.

دوره پادفک، بسته به دانشگاه و سطح زبان اولیه دانشجو، به مدت ۶ تا ۱۲ ماه (معمولاً یک سال تحصیلی یا دو ترم) برگزار می‌شود.

این دوره هم برای دانشجویانی است که قصد تحصیل به زبان روسی دارند و هم برای دانشجویانی که قصد تحصیل به زبان انگلیسی.

پادفک روسی: آموزش زبان روسی + ریاضیات، فیزیک (آماده‌سازی برای ورود به رشته) + آشنایی با نظام آموزشی روسیه و آماده‌سازی برای امتحان ورودی دانشگاه

پادفک انگلیسی: بهبود زبان انگلیسی دانشگاهی + ریاضیات، فیزیک (آماده‌سازی برای ورود به رشته) + دوره‌های فشرده آمادگی برای IELTS یا امتحانات دانشگاهی

دوره‌ها و مقاطع تحصیلی

کارشناسی (Бакалавриат — Bachelor)

اسپشیالیست (Специалитет — Specialist)

کارشناسی ارشد (Магистратура — Master’s Degree)

دکتری (Аспирантура — PhD)

مدت زمان تحصیل در مقاطع مختلف

مقطع	مدت زمان متوسط	توضیحات
کارشناسی	۴ سال	مباحث اساسی و پایه در مهندسی + پروژه پایانی
کارشناسی ارشد	۲ سال	دروس تخصصی پیشرفته، کارهای تحقیقاتی، دفاع از پایان‌نامه
دکترا	۳ تا ۴ سال	پژوهش محور + دفاع از رساله

هزینه‌ها و شهریه تحصیل مهندسی در روسیه

عوامل متعددی بر شهریه دانشگاه‌ها و هزینه زندگی دانشجویی در روسیه اثرگذار است.

زبان تحصیل (روسی ارزان‌تر از انگلیسی)
دانشگاه و رتبه آن
شهر محل تحصیل (مسکو و سن‌پترزبورگ گران‌تر از سایر شهرها)
نوع رشته (رشته‌های فناوری و آزمایشگاهی گران‌تر از سایر رشته‌ها)

جدول شهریه رشته‌های مهندسی (میانگین سالانه – دلار آمریکا)

رشته	زبان تحصیل	مقطع	حدود شهریه سالانه (دلار)
مهندسی کامپیوتر	روسی / انگلیسی	کارشناسی	2400 – 4200
مهندسی عمران	روسی	کارشناسی	2000 – 3500
مهندسی نفت و گاز	انگلیسی	کارشناسی ارشد	3500 – 6000
مهندسی هوافضا	روسی / انگلیسی	کارشناسی	3000 – 5500
مهندسی هسته‌ای	انگلیسی	کارشناسی ارشد	4000 – 8000

هزینه‌های زندگی دانشجویی (ماهانه – دلار آمریکا)

نوع هزینه	حدود قیمت
خوابگاه	50 – 120
خانه اجاره‌ای	250 – 450
غذا	120 – 220
حمل‌ونقل	8 – 20
مجموع	350 – 650 ماهانه

بهترین دانشگاه‌ها و کالج‌های مهندسی روسیه

شما در روسیه قادر خواهید بود در دانشگاه‌ها و کالج‌های متعددی به تحصیل رشته مهندسی و انواع گرایش‌های آن بپردازید. ابتدا تفاوت این دو را روشن می‌کنیم و سپس برترین مؤسسات روسیه برای تحصیل مهندسی را برای شما معرفی خواهیم کرد.

تفاوت کالج و دانشگاه در روسیه چیست؟

کالج: آموزش مهارت‌محور، کوتاه‌مدت، مناسب ورود سریع به بازار کار
دانشگاه: آموزش نظری + پژوهش + ارائه مدرک معتبر بین‌المللی

دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت علوم ایران در روسیه

بهترین دانشگاه‌های روسیه برای تحصیل مهندسی، در زمره دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت علوم ایران در سال ۲۰۲۵-۲۰۲۶ نیز به شمار می‌روند. وزارت علوم این دانشگاه‌ها را در سه دسته ممتاز، خوب و متوسط گنجانده است. از آن میان، تعدادی ارائه‌دهنده انواع گرایش‌های مهندسی‌اند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:

گروه ممتاز

Lomonosov Moscow State University (MSU)

دانشگاه دولتی لومونوسوف مسکو/ با رتبه ۱۰۵ در QS 2026

Moscow Institute of Physics and Technology (MIPT)

مؤسسه فیزیک و فناوری مسکو/ با رتبه ۴۷۷ (در گرایش‌های مهندسی در رتبه ۹۰-۱۰۰) در QS 2026

گروه خوب

Peter the Great St Petersburg Polytechnic University

دانشگاه پلی‌تکنیک پتر کبیر سن‌پترزبورگ/ با رتبه ۲۴۹ (در گرایش مهندسی و تکنولوژی) در QS 2024

Bauman Moscow State Technical University (BMSTU)

دانشگاه فنی دولتی باومن مسکو/ با رتبه ۲۹۸ در QS 2025

Saint Petersburg National Research University of Information Technologies, Mechanics and Optics/ ITMO University

داشگاه ملی تحقیقاتی سنت پترزبورگ فناوری اطلاعات، مکانیک و اپتیک/ با رتبه ۳۲۶ در QS 2026

Kazan Federal University

دانشگاه فدرال کازان/ با رتبه ۴۵۰-۵۰۰ در QS

National Research Nuclear University MEPhI

دانشگاه ملی تحقیقاتی هسته‌ای MEPhI / با رتبه ۵۹۱ در QS 2026

National University of Science and Technology MISIS

دانشگاه ملی علوم و فناوری MISIS / با رتبه ۷۲۱-۷۱۳ در QS 2026

Saint Petersburg State University

دانشگاه دولتی سن‌پترزبورگ/ با رتبه ۳۶۵ در QS 2025

Tomsk State University

دانشگاه دولتی تومسک

Ural Federal University

دانشگاه فدرال اورال/ با رتبه ۵۱۹ در QS 2026

گروه متوسط

RUDN University

دانشگاه دولتی دوستی ملل روسیه/ با رتبه ۳۶۷ در QS 2026

National Research Tomsk Polytechnic University

دانشگاه پلی‌تکنیک تومسک/ با رتبه ۶۸۸ در QS 2026

Far Eastern Federal University

دانشگاه فدرال شرق دور/ با رتبه ۷۳۱-۷۴۰ در QS 2026

Saint Petersburg Mining University

دانشگاه معدن سن‌پترزبورگ/ با رتبه ۱۰۰۱-۱۲۰۰ در QS 2026

Empress Catherine II Saint Petersburg Mining University

دانشگاه معدن سن پترزبورگ امپراطور کاترین دوم

Skolkovo Institute of Science and Technology

مؤسسه علوم و فناوری اسکولکوفو

بهترین دانشگاه‌های مهندسی روسیه

فارغ از امکان انتخاب از میان دانشگاه‌های نام‌برده، تعدادی از این دانشگاه‌ها، به دلیل تمرکز ویژه بر گرایش‌های مهندسی و کسب سال‌ها تجربه در اجرای برنامه‌های آموزشی موفق در این حوزه خوش‌نام‌اند. چنانچه مایلدید در برخی گرایش‌های خاص مهندسی در روسیه تحصیل کنید، نگاهی به جدول زیر بندازید:

دانشگاه	رتبه تخصصی مهندسی در QS 2026	حوزه تخصصی
مؤسسه فیزیک و فناوری مسکو	در زمره ۱۰۰ دانشگاه برتر	فیزیک کاربردی، مهندسی برق، نانو‌تکنولوژی، IT و هوافضا
دانشگاه فنی دولتی باومن مسکو	در زمره ۱۲۰ دانشگاه برتر	مکانیک، هوافضا، رباتیک، IT و برق
داشگاه ملی تحقیقاتی سنت پترزبورگ فناوری اطلاعات، مکانیک و اپتیک	در زمره ۱۵۰ دانشگاه برتر	(IT)، علوم کامپیوتر، رباتیک، هوش مصنوعی، اپتیک و مهندسی نانو

برترین و پرتقاضاترین رشته‌های مهندسی

رشته‌های محبوب

مهندسی کامپیوتر و IT
مهندسی نفت و گاز
مهندسی عمران و معماری

رشته‌های خاص و پیشرفته

مهندسی هوافضا و هوانوردی
مهندسی موشکی
مهندسی نانو
مهندسی هسته‌ای

فرآیند پذیرش و مدارک مورد نیاز

گام‌های اجرایی پذیرش

انتخاب رشته و دانشگاه
ترجمه رسمی مدارک تحصیلی
ارسال درخواست و تکمیل فرم‌ها
شرکت در مصاحبه یا آزمون (در برخی رشته‌ها)
دریافت دعوت‌نامه و اقدام برای ویزا

مدارک مورد نیاز

پاسپورت معتبر
مدارک تحصیلی ترجمه‌شده
ریزنمرات
عکس پرسنلی
گواهی سلامت و تست HIV طبق قوانین روسیه

بورسیه، کار و آینده شغلی

انواع بورسیه‌ها

بورسیه دولتی روسیه (Government Scholarship): پوشش شهریه + کمک‌هزینه
بورسیه‌های دانشگاهی و پروژه‌های تحقیقاتی

چگونه شانس دریافت بورسیه را افزایش دهیم؟

معدل بالا
رزومه علمی یا تحقیقاتی
انگیزه‌نامه قوی

بازار کار و درآمد مهندسان در روسیه (میانگین سالانه)

سمت شغلی	میانگین حقوق سالانه (دلار)
مهندس IT	15000 – 28000
مهندس نفت	22000 – 40000
مهندس هسته‌ای	26000 – 45000

شرایط کار دانشجویی و اقامت پس از تحصیل

دانشجویان اجازه کار پاره‌وقت دارند و پس از فارغ‌التحصیلی می‌توانند ویزای کاری دریافت کنند.

جمع‌بندی

اگر به دنبال تحصیل با هزینه مناسب، یادگیری مهارت‌های پیشرفته مهندسی و داشتن فرصت‌های شغلی بین‌المللی هستید، روسیه می‌تواند یک انتخاب عالی باشد. با این حال، انتخاب رشته و دانشگاه مناسب، برنامه‌ریزی مالی، یادگیری زبان و سازگاری فرهنگی از چالش‌هایی است که در این مسیر به آنها برمی‌خورید. کارشناسان ما در مؤسسه مهاجرتی قصران با مکاتبات گسترده با سفارت، دانشگاه‌ها و وزارت علوم می‌توانند شما را با به‌روزترین قوانین تحصیلی روسیه و نیز با جدیدترین فهرست دانشگاه‌های مورد تأیید ایران آشنا کنند و با تسریع فرآیند اخذ پذیرش و ویزا برای شما، آینده تحصیلی روشنی برایتان در روسیه رقم بزنند. پس به مطالعه این مطلب اکتفا نکنید و تا فرصت باقی است، با ما تماس بگیرید.

سوالات متداول

آیا امکان تحصیل مهندسی به زبان انگلیسی وجود دارد؟
بله. بسیاری از دانشگاه‌های روسیه در رشته‌های مهندسی دوره‌های انگلیسی‌زبان ارائه می‌دهند؛ به‌خصوص در دانشگاه‌های بزرگ مانند MIPT، ITMO، Kazan Federal و… . با این حال، تعداد واحدهای انگلیسی‌زبان در برخی رشته‌ها محدودتر است و در صورت انتخاب زبان انگلیسی، شهریه معمولاً 20 تا 40 درصد افزایش می‌یابد.

هزینه دوره پادفک چقدر است؟
هزینه دوره پادفک بسته به دانشگاه و شهر متفاوت است، اما به‌طور میانگین:

نوع پادفک	مدت دوره	هزینه تقریبی سالانه (دلار)
پادفک زبان روسی	۶ تا ۱۲ ماه	۱۸۰۰ تا ۳۰۰۰
پادفک انگلیسی	۶ تا ۱۲ ماه	۲۳۰۰ تا ۳۸۰۰

آیا مدارک دانشگاه‌های روسیه در ایران معتبر است؟
بله، اما به شرط انتخاب دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت علوم. وزارت علوم هر سال لیستی از دانشگاه‌های مورد تأییدش را برای ارزیابی مدرک و ادامه تحصیل یا کار در ایران منتشر می‌کند. بهتر است دانشگاه انتخابی شما در این فهرست باشد.

آیا برای پذیرش نیاز به آزمون ورودی است؟
در بسیاری از رشته‌های مهندسی (به‌خصوص دوره‌های روس‌زبان) یا دوره‌های پادفک، نیازی به شرکت در آزمون ورودی نیست و پذیرش بر اساس مدارک تحصیلی انجام می‌شود. اما در رشته‌های رقابتی‌تر یا برای اخذ پذیرش از دانشگاه‌های برتر ممکن است نیاز به شرکت در یک آزمون آنلاین یا مصاحبه علمی باشد.