مهاجرت جوشکار به آلمان
19 آذر, 1404مهاجرت جوشکار به آلمان
19 آذر, 1404روسیه به عنوان یکی از بزرگترین و قدرتمندترین کشورهای جهان، با سابقهای غنی در علم و آموزش، مقصدی روبهرشد برای دانشجویان بینالمللی به شمار میرود. تحصیل کارشناسی در روسیه، علاوه بر دسترسی به نظام آموزشی پیشرفته و اساتید برجسته، فرصتی منحصربهفرد برای تجربه یک فرهنگ متفاوت، یادگیری زبانی بینالمللی و ساخت آیندهای حرفهای است.
این کشور با ترکیب هزینههای پایین، کیفیت بالا و برنامههای آموزشی منعطف، جایگزینی ایدهآل برای تحصیل در کشورهای گرانقیمت غربی محسوب میشود. در این راهنمای جامع، شرایط، مراحل اپلای، هزینهها، دانشگاههای معتبر و زندگی دانشجویی در روسیه را گامبهگام بررسی میکنیم تا تصویری شفاف و کاربردی از مسیر پیشرو در اختیارتان قرار گیرد. اطلاعات این مقاله بر اساس دادههای سال ۲۰۲۵ تنظیم شده و بر جنبههای عملی و واقعی تمرکز دارد.
چرا تحصیل کارشناسی در روسیه یک انتخاب هوشمندانه است؟
تحصیل در روسیه صرفاً یک تصمیم آموزشی نیست؛ بلکه تجربهای چندبعدی است که میتواند مسیر زندگی و حرفه آینده شما را تغییر دهد. سیستم آموزشی این کشور با تکیه بر سنتهای علمی و فناوریهای نوین، محیطی پویا و رقابتی برای رشد علمی و فردی فراهم کرده است. در ادامه، مهمترین مزایای تحصیل کارشناسی در روسیه را مرور میکنیم.
اعتبار جهانی دانشگاههای روسیه
دانشگاههای روسیه مانند دانشگاه دولتی مسکو (MSU) و دانشگاه سنپترزبورگ، همواره در رتبهبندیهای جهانی QS و Times Higher Education حضور دارند و مدارک دانشگاهی روسیه در بیش از ۱۸۰ کشور جهان معتبر به شمار میآیند.
با وجود این سطح علمی بالا، شهریهها در مقایسه با کشورهای غربی بسیار پایینتر است؛ شهریهی سالانهی دورههای کارشناسی در دانشگاههای معتبر روسیه معمولاً بین ۲,۰۰۰ تا ۶,۰۰۰ دلار است، در حالی که در آمریکا یا بریتانیا این رقم به بیش از ۳۰,۰۰۰ دلار میرسد. همین نسبت هزینه به کیفیت، روسیه را به یکی از اقتصادیترین مقاصد تحصیلی دنیا تبدیل کرده است.
ورود آسان بدون آزمونهای پیچیده
در بیشتر دانشگاههای روسیه، پذیرش دانشجویان بینالمللی صرفاً بر اساس مدرک دیپلم و ریزنمرات انجام میشود. نیازی به شرکت در آزمونهای بینالمللی مانند SAT یا A-Level وجود ندارد. این ویژگی، روند پذیرش را برای دانشجویان ایرانی بسیار ساده میکند. در سال ۲۰۲۵ بیش از ۷۰٪ متقاضیان بینالمللی بدون شرکت در آزمون ورودی پذیرش شدهاند.
تحصیل بدون مدرک زبان از طریق دوره پادفک
اگر مدرک آیلتس یا تافل ندارید، جای نگرانی نیست. دانشگاههای روسیه دورهای مقدماتی به نام پادفک (Podfak) ارائه میکنند که در آن زبان روسی و دروس پایه آموزش داده میشود. این دوره ۶ تا ۱۲ ماهه با هزینهای بین ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار، دانشجویان را برای ورود به برنامههای روسیزبان آماده میکند.
در سال ۲۰۲۵ حدود ۸۰٪ دانشجویان بینالمللی پیش از ورود به دوره اصلی، دوره پادفک را نیز گذراندهاند.
تنوع رشتهها و کیفیت آموزشی بالا
روسیه بیش از ۷۰۰ دانشگاه و بیش از ۲۰۰ برنامه کارشناسی به زبان انگلیسی دارد. از رشتههای پرطرفدار پزشکی و مهندسی گرفته تا اقتصاد، حقوق، IT و هنر، فرصتهای متنوعی پیش روی دانشجویان است.
برای مثال، دانشگاه سچنوف یکی از معتبرترین مراکز آموزش پزشکی جهان محسوب میشود و دانشگاه باومن مسکو از برترین دانشگاههای مهندسی در سطح بینالمللی است.
فرصت یادگیری زبان روسی و ارتقای آینده شغلی
یادگیری زبان روسی، علاوه بر تسهیل تحصیل، درهای بازار کار کشورهای روسزبان را به روی شما باز میکند. تسلط به روسی میتواند شانس استخدام در شرکتهای بینالمللی مانند Gazprom و Rosneft را افزایش دهد. میانگین حقوق مهندسان تازهکار در روسیه در سال ۲۰۲۵ حدود ۱۰۰۰ دلار در ماه است و بسیاری از فارغالتحصیلان خارجی پس از تحصیل در همین کشور مشغول به کار میشوند.
شرایط اصلی ورود به دانشگاههای روسیه
پذیرش در دانشگاههای روسیه بر اساس شفافیت و سرعت طراحی شده است. رعایت چند شرط اصلی، مسیر اپلای را برای شما هموار میسازد.
مدرک تحصیلی و ریزنمرات
برای ورود به دوره کارشناسی، مدرک دیپلم ۱۲ ساله (معادل دیپلم متوسطه در ایران) و ریزنمرات رسمی الزامی است. مدارک باید به زبان روسی یا انگلیسی ترجمه رسمی شوند و مهر دادگستری و وزارت امور خارجه داشته باشند.
شرط معدل و سن
حداقل معدل مورد نیاز برای اکثر رشتهها ۱۲ از ۲۰ است. برای رشتههای پزشکی و دندانپزشکی معمولاً حداقل معدل ۱۴ تا ۱۵ در نظر گرفته خواهد شد.
در زمینهی سن، محدودیت خاصی وجود ندارد؛ متقاضیان از سن ۱۷ تا ۳۰ سال، معمولاً بدون مشکل پذیرفته میشوند. این انعطاف، روسیه را برای افرادی که قصد تغییر رشته یا شروع مجدد تحصیل دارند، جذاب میکند.
سیستم آموزشی و تقویم تحصیلی روسیه
نظام آموزش عالی روسیه مطابق با سیستم بولونیا (ECTS) طراحی شده است، بهطوری که مدارک اخذشده در این کشور در اغلب کشورهای اروپایی و آسیایی قابل ارزیابی و معادلسازی است.
تحصیل به زبان روسی یا انگلیسی
چنانچه یادگیری زبان روسی برایتان چالشبرانگیز است یا زمانی برای آن ندارید، نگران نباشید. در سال ۲۰۲۵، حدود ۴۰ درصد رشتهها در کشور روسیه به زبان انگلیسی تدریس میشود. برنامههای کارشناسی هم از این موضوع مستثنی نیستند و به دو زبان روسی و انگلیسی ارائه میشوند.
- برنامههای انگلیسیزبان برای دانشجویان بینالمللی محبوبترند و معمولاً نیاز به آیلتس ۵.۵ یا تافل ۶۵ دارند.
- برنامههای روسیزبان ارزانترند و با گذراندن دوره پادفک میتوان از آنها بهره برد.
دوره پادفک (Podfak)
پادفک یک دوره ۹ تا ۱۲ ماهه است که شامل آموزش زبان روسی و دروس مقدماتی مرتبط با رشتهی آیندهی دانشجو (مثل ریاضی، فیزیک یا زیستشناسی) میشود. پس از پایان دوره و قبولی در آزمون نهایی، دانشجو مجاز به ورود به دانشگاه اصلی خواهد بود. بیش از ۹۰٪ دانشجویان این آزمون را با موفقیت پشت سر میگذرانند و بدون مشکل وارد دانشگاه میشوند.
تقویم تحصیلی روسیه
سال تحصیلی از ۱ سپتامبر (۱۰ شهریور) آغاز میشود و شامل دو ترم است:
- ترم اول: سپتامبر تا ژانویه
- ترم دوم: فوریه تا ژوئن
- امتحانات در دسامبر و ژوئن برگزار میشود و تعطیلات تابستانی دو ماهه است.
نقشه راه اپلای و اخذ پذیرش (گام به گام)
فرآیند اپلای در روسیه ساده، سریع و عمدتاً آنلاین است. در ادامه، مراحل اصلی را بهترتیب بیان میکنیم:
گام ۱: انتخاب رشته و دانشگاه
پیش از هر چیز، باید بر اساس علاقه و هدف شغلیتان رشته و دانشگاه مناسب را انتخاب کنید. وبسایت رسمی Study in Russia مرجع اصلی اطلاعات دانشگاهها و شهریههاست.
گام ۲: آمادهسازی و ترجمه مدارک
مدارک تحصیلی، ریزنمرات، پاسپورت و عکس پاسپورتی باید ترجمه رسمی و تأیید شوند. این مرحله معمولاً ۲ تا ۴ هفته زمان میبرد.
گام ۳: ارسال درخواست و دریافت نامه پذیرش
از طریق پورتال آنلاین دانشگاه، مدارک را ارسال کنید. هزینه اپلیکیشن معمولاً ۵۰ تا ۱۰۰ دلار است. بررسی درخواست ۲ تا ۶ هفته طول میکشد و پس از تأیید، نامه پذیرش (Admission Letter) صادر میشود.
گام ۴: دریافت دعوتنامه رسمی برای ویزا
با استفاده از نامه پذیرش، دانشگاه دعوتنامهای رسمی جهت اخذ ویزای تحصیلی صادر میکند. این سند برای سفارت روسیه الزامی است.
مدارک مورد نیاز برای پذیرش و ویزای تحصیلی
مدارک لازم برای اپلای دانشگاه:
- پاسپورت معتبر (حداقل ۱۸ ماه اعتبار)
- دیپلم و ریزنمرات ترجمهشده
- عکس پاسپورتی (۶ قطعه)
- فرم درخواست دانشگاه
- انگیزهنامه ۵۰۰ کلمهای
- گواهی سلامت برای رشتههای پزشکی
مدارک مورد نیاز برای ویزای تحصیلی
ویزای تحصیلی، ویزای نوع D است و معمولاً برای یک سال صادر میشود و پس از آن بهراحتی قابل تمدید است. دریافت آن منوط به ارائه مدارک زیر است:
- دعوتنامه رسمی دانشگاه
- پاسپورت
- فرم تکمیلشده ویزا
- دو قطعه عکس ۳x۴
- گواهی سلامت و تست HIV منفی
- گواهی تمکن مالی (حداقل ۵۰۰۰ دلار در حساب بانکی)
- بیمه مسافرتی معتبر
برترین دانشگاههای روسیه برای مقطع کارشناسی
روسیه بیش از ۷۰۰ دانشگاه دارد، اما برخی از آنها به دلیل کیفیت آموزش و تأییدیههای بینالمللی، جایگاه ویژهای دارند.
دانشگاههای مورد تأیید وزارت بهداشت ایران (برای رشتههای پزشکی)
- دانشگاه دولتی لومونوسوف مسکو (MSU)، Lomonosov Moscow State University
- دانشگاه پیراگوف مسکو، Pirogov Russian National Research Medical University (RNRMU)
- دانشگاه پاولوف سنپترزبورگ، Pavlov First Saint Petersburg State Medical University
- دانشگاه فدرال کازان، Kazan Federal University (KFU)
- دانشگاه پزشکی و دندانپزشکی دولتی اودوکیموف مسکو، I Evdokimov Moscow State University of Medicine and Dentistry
- دانشگاه دولتی تومسک، Tomsk State University
- دانشگاه دولتی نووسیبیرسک، Novosibirsk State University (NSU)
دانشگاههای مورد تأیید وزارت علوم ایران (رشتههای غیرپزشکی)
گروه الف (ممتاز)
- Lomonosov Moscow State University دانشگاه دولتی لومونوسوف مسکو
- Moscow Institute of Physics and Technology مؤسسه فیزیک و فناوری مسکو
گروه ب(خوب)
- Bauman Moscow State Technical University دانشگاه فنی دولتی باومن مسکو
- HSE University دانشگاه علوم انسانی و اقتصاد مسکو
- ITMO University دانشگاه ملی تحقیقاتی فناوری اطلاعات، مکانیک و اپتیک سنپترزبورگ
- Kazan Federal University دانشگاه فدرال کازان
- Moscow State University دانشگاه دولتی مسکو
- National Research Nuclear University MEPhI دانشگاه ملی تحقیقاتی هستهای
- National University of Science and Technology MISIS دانشگاه ملی علوم و فناوری
- Novosibirsk State University دانشگاه دولتی نووسیبیرسک
- Peter the Great St Petersburg Polytechnic University دانشگاه پلیتکنیک پتر کبیر سنپترزبورگ
- Saint Petersburg State University دانشگاه دولتی سنپترزبورگ
- Tomsk State University دانشگاه دولتی تومسک
- Ural Federal University دانشگاه فدرال اورال
گروه ج(متوسط)
- Empress Catherine II Saint Petersburg Mining University دانشگاه معدن امپراطور کاترین دوم سنپترزبورگ
- Far Eastern Federal University دانشگاه فدرال شرق دور
- MGIMO University دانشگاه روابط بینالملل مسکو
- National Research Tomsk Polytechnic University دانشگاه پلیتکنیک تحقیقاتی ملی تومسک
- RUDN University دانشگاه دولتی دوستی ملل روسیه
- Skolkovo Institute of Science and Technology مؤسسه علوم و فناوری اسکولکوفو
- Tomsk Polytechnic University دانشگاه پلیتکنیک تومسک
- Saint Petersburg Mining University دانشگاه معدن سنپترزبورگ
شهریه دانشگاههای برتر در سال ۲۰۲۵
در جدول زیر میتوانید شهریه تحصیل در چند رشته در دانشگاههای مشهورتر روسیه را مشاهده کنید.
| دانشگاه | رشته نمونه | شهریه تقریبی سالانه (دلار) |
| دانشگاه دولتی لومونوسوف | مهندسی | ۳۰۰۰-۷۰۰۰ |
| دانشگاه دولتی سنپترزبورگ | اقتصاد | ۴۲۰۰-۶۲۰۰ |
| دانشگاه پزشکی و دندانپزشکی دولتی اودوکیموف مسکو | دندانپزشکی | ۱۰۰۰۰-۱۱۰۰۰ |
| دانشگاه سچنوف مسکو | پزشکی | ۱۰۰۰۰-۱۱۰۰۰ |
| دانشگاه باومن مسکو | IT | ۳۰۰۰-۴۰۰۰ |
| دانشگاه فدرال کازان | زیستشناسی | ۳۰۰۰-۵۰۰۰ |
| مؤسسه فیزیک و فناوری مسکو | علوم کامپیوتر | ۳۰۰۰-۴۰۰۰ |
| دانشگاه دولتی تومسک | مهندسی کامپیوتر | ۳۰۰۰-۴۵۰۰ |
هزینه زندگی دانشجویی
- مسکو: ۴۰۰ تا ۶۰۰ دلار در ماه
- سنپترزبورگ: ۳۵۰ تا ۵۵۰ دلار
- شهرهای کوچکتر (کازان، تومسک): ۲۵۰ تا ۴۰۰ دلار
با مدیریت هزینهها و استفاده از خوابگاههای دانشگاهی، میتوان سالانه با حدود ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ دلار زندگی دانشجویی مناسبی داشت.
بورسیههای تحصیلی در روسیه
بورسیه دولتی روسیه (Russian Government State Scholarship)
این بورسیه از طریق وزارت علوم و آموزش عالی فدراسیون روسیه (Rossotrudnichestvo) ارائه میشود و یکی از مهمترین و پرتقاضاترین بورسیههای تحصیلی در روسیه است. شرایط و مزایای این بورسیه در سال ۲۰۲۵ از این قرار است:
- پوشش کامل یا جزئی شهریه (تا سقف ۱۰۰٪ برای رشتههای علوم پایه و مهندسی)
- پرداخت کمکهزینه ماهانه بین ۱۷۰ تا ۲۲۰ دلار (با توجه به شهر محل تحصیل)
- دسترسی به خوابگاه دانشجویی با هزینه بسیار پایین
- خدمات درمانی اولیه رایگان
- امکان استفاده از دورهی زبان روسی مقدماتی برای متقاضیان غیربومی
نکته مهم: انتخاب نهایی بر اساس معدل، کیفیت انگیزهنامه، سابقه تحصیلی، و تناسب رشته انتخابی با سوابق داوطلب انجام میشود. در مصاحبه حضوری یا آنلاین، توانایی زبان و آشنایی با دانشگاه مقصد نیز بررسی میشود.
بورسیه بینالمللی Open Doors (المپیاد جهانی دانشگاهی روسیه)
برنامه Open Doors یکی از شناختهشدهترین طرحهای بورسیهای روسیه برای جذب استعدادهای بینالمللی است.
این طرح با همکاری انجمن دانشگاههای پیشرو روسیه (Project 5-100 Universities) برگزار میشود و داوطلبان را از سراسر جهان از طریق یک رقابت علمی آنلاین انتخاب میکند.
در سال ۲۰۲۵، این برنامه شامل رشتههای پرطرفداری چون ریاضیات، فیزیک، علوم کامپیوتر، زیستفناوری، اقتصاد، روابط بینالملل و مهندسی بوده است. ویژگیها و امتیازات اصلی این بورسیه عبارتاند از:
- پوشش کامل شهریه تحصیلی در دانشگاههای ممتاز روسیه (از جمله MIPT، HSE، ITMO و SPbU)
- عدم نیاز به مدرک زبان روسی در مرحله ثبتنام (دروس سال اول میتواند به زبان انگلیسی باشد)
- امکان انتخاب چند دانشگاه بهصورت همزمان
- پشتیبانی ویژه از سوی دانشگاه میزبان در امور ویزا، اقامت و یادگیری زبان
بورسیههای دانشگاهی و منطقهای
علاوه بر طرحهای سراسری، بسیاری از دانشگاههای روسیه بورسیههایی اختصاصی برای دانشجویان بینالمللی دارند.
بهعنوان نمونه:
- دانشگاه دولتی لومونوسوف مسکو: تخفیف شهریه برای دانشجویان با عملکرد درخشان در دو ترم نخست تحصیل (تا ۵۰٪ کاهش هزینه)
- دانشگاه دولتی سنپترزبورگ (SpbU): بورسیهی ورودی برای دانشجویان با نمرات بالای دیپلم و مهارت زبانی قوی.
- دانشگاه پلیتکنیک تومسک (TPU) و دانشگاه فدرال کازان (KFU): ارائهی بورسیههای منطقهای با هدف تشویق دانشجویان خارجی به تحصیل در شهرهایی جز مسکو و سنپترزبورگ.
- دانشگاه ملی تحقیقاتی فناوری اطلاعات، مکانیک و اپتیک سنپترزبورگ (ITMO): پشتیبانی مالی ویژه برای رشتههای فناوری اطلاعات و طراحی دیجیتال.
این نوع بورسیهها معمولاً از ۱۰٪ تا ۷۵٪ شهریه را پوشش میدهند و گاهی با کمکهزینه خوابگاه همراهند.
راهکارهای افزایش شانس دریافت بورسیه تحصیلی در روسیه
برای دریافت موفقیتآمیز بورسیه، تنها معدل بالا کافی نیست؛ بلکه لازم است داوطلب بهصورت هدفمند و حرفهای اقدام کند.
در ادامه چند راهکار مؤثر برای افزایش شانس موفقیت آورده شده است:
انتخاب دانشگاه و رشته متناسب با پیشینه تحصیلی
کمیتههای انتخاب بورسیه در روسیه به «تناسب مسیر تحصیلی» اهمیت زیادی میدهند.
اگر رشتهی انتخابی شما ادامهی منطقی سوابق تحصیلی شما در دبیرستان باشد، احتمال موفقیت افزایش مییابد.
نگارش انگیزهنامه (Statement of Purpose) قوی
بسیاری از داوطلبان با انگیزهنامههای ضعیف شانس خود را از دست میدهند.
در روسیه، استادان به دنبال داوطلبانی هستند که بتوانند در متن خود دلایل تحصیل در روسیه، علاقه به رشته، و اهداف آتی خود را صادقانه و منسجم توضیح دهند.
استفاده از جزئیات واقعی، مثل آشنایی با فرهنگ علمی روسیه یا پروژههای پژوهشی دانشگاه مقصد، تأثیر بالایی دارد.
دریافت توصیهنامه از اساتید معتبر
توصیهنامه از دبیران یا استادان دانشگاه (در صورت تحصیل قبلی) میتواند نقش تعیینکنندهای داشته باشد. بهتر است توصیهنامهها به زبان انگلیسی یا روسی ترجمه رسمی شوند.
ارتقای سطح زبان
هرچند برای برخی بورسیهها مدرک زبان روسی الزامی نیست، داشتن گواهی TORFL یا مدرک IELTS / TOEFL امتیاز مثبتی محسوب میشود و تعهد علمی شما را نشان میدهد.
شرکت در دورههای آنلاین دانشگاههای روسی
برخی دانشگاهها (مانند HSE و ITMO) دورههای آنلاین رایگان یا کمهزینه ارائه میدهند. شرکت در این دورهها و دریافت گواهی رسمی میتواند در پرونده بورسیه شما امتیاز ویژهای اضافه کند.
ثبتنام زودهنگام
مهلت ثبتنام بورسیههای دولتی معمولاً از نوامبر تا فوریه هر سال است. اقدام زودتر نهتنها موجب آرامش خاطر میشود بلکه فرصت کافی برای اصلاح مدارک و مکاتبه با دانشگاهها را فراهم میکند.
زندگی دانشجویی در روسیه
زندگی دانشجویی در روسیه ترکیبی است از نظم آکادمیک، تجربهی فرهنگی چندلایه، و فرصتهای رشد شخصی و حرفهای. دانشگاههای روسیه نهتنها محیطی علمی فراهم میکنند بلکه به دانشجویان بینالمللی امکان میدهند در یکی از بزرگترین کشورهای جهان زندگی کنند.
کار دانشجویی و فرصتهای شغلی
دانشجویان بینالمللی طبق قانون روسیه میتوانند تا ۲۰ ساعت در هفته بهصورت پارهوقت مشغول کار شوند.
- اگر کار در محیط دانشگاه (کتابخانه، آزمایشگاه، خدمات اداری یا پروژههای پژوهشی) باشد، نیازی به مجوز کار نیست.
- برای مشاغل خارج از دانشگاه (رستوران، فروشگاه، یا شرکتها)، دانشجو باید مجوز کار از اداره مهاجرت روسیه (FMS) دریافت کند.
- میانگین درآمد کار پارهوقت بین ۵ تا ۱۰ دلار در ساعت است، که میتواند بخش قابل توجهی از هزینههای ماهانه را پوشش دهد.
- برخی دانشگاهها مانند HSE و ITMO برای دانشجویان بینالمللی برنامههای کارآموزی رسمی برگزار میکنند که علاوه بر پرداخت پول، تجربهی کاری معتبری نیز برای دانشجویان فراهم میآورد.
اسکان و خوابگاهها
اکثر دانشگاههای روسیه به دانشجویان بینالمللی خوابگاههای مجهز و یارانهای ارائه میدهند. این خوابگاهها معمولاً شامل اتاقهای دو تا چهار نفره با امکانات مشترک (آشپزخانه، سرویس بهداشتی، اینترنت و سالن مطالعه) هستند.
- هزینه خوابگاه بین ۵۰ تا ۱۵۰ دلار در ماه متغیر است.
- در شهرهای بزرگ، خوابگاههای نوساز و مدرن (مانند خوابگاههای HSE یا Skoltech) حتی امکاناتی مانند باشگاه ورزشی، اتاق مطالعه گروهی و سیستم ورود با کارت هوشمند دارند.
اگر دانشجو بخواهد آپارتمان مستقل اجاره کند، هزینهها متفاوت است:
- در مسکو و سنتپترزبورگ: بین ۳۵۰ تا ۵۰۰ دلار در ماه برای آپارتمان یکخوابه.
- در شهرهای دانشجویی کوچکتر مثل تومسک یا کازان: بین ۲۵۰ تا ۳۵۰ دلار در ماه.
غذا و زندگی روزمره
غذا در روسیه تنوع زیادی دارد و ترکیبی از سبک اروپای شرقی، قفقازی و آسیایی است.
- وعدهی غذایی در سلف دانشگاهها بین ۲ تا ۴ دلار هزینه دارد.
- خرید مواد غذایی از فروشگاههای زنجیرهای مانند Magnit، Perekrestok یا Lenta نیز مقرونبهصرفه است.
- برای گیاهخواران، گزینههای متنوعی در شهرهای بزرگ وجود دارد.
حملونقل عمومی
سیستم حملونقل روسیه یکی از منظمترینهاست.
- در شهرهای بزرگ، مترو اصلیترین وسیله است؛ هزینه بلیت حدود ۰٫۷ دلار است و کارتهای دانشجویی تخفیف ۵۰٪ دارند.
- اتوبوس، تراموا و تاکسیهای آنلاین (Yandex Go، Citymobil) نیز در دسترس است.
- قطارهای بینشهری روسیه نیز ارزان و قابل اعتمادند و دانشجویان اغلب از آنها برای سفرهای کوتاه آخر هفته استفاده میکنند.
نکات مهم برای زندگی بهتر
- زبان روسی را در حد پایه یاد بگیرید؛ حتی چند جمله ساده میتواند تعامل روزمره را بسیار آسان کند.
- از اپلیکیشنهای Yandex (Yandex Go،Yandex Eats،Yandex Maps) برای حملونقل و سفارش غذا استفاده کنید.
- در باشگاههای دانشجویی شرکت کنید تا دوستان بینالمللی و محلی پیدا کنید.
- در رویدادهای فرهنگی، فستیوالها و جشنهای محلی شرکت کنید تا با جامعه روسی آشنا شوید.
- از کارت دانشجویی برای تخفیف در موزهها، سینماها و حملونقل عمومی استفاده کنید.
آینده دانشجویان پس از فارغالتحصیلی
تحصیل در روسیه فقط به گرفتن مدرک ختم نمیشود؛ بلکه آغاز مرحلهای تازه در مسیر شغلی و تحصیلی دانشجو است. دولت روسیه در سالهای اخیر سیاستهای جدیدی برای حفظ استعدادهای بینالمللی و جذب نیروی کار تحصیلکرده اجرا کرده است تا فارغالتحصیلان خارجی بتوانند بهصورت قانونی و بدون استرس، آیندهی حرفهای خود را در این کشور یا دیگر کشورهای اروپایی بسازند.
فرصت ۱۸ ماهه اقامت و جستجوی کار
از سال ۲۰۲۲ به بعد، دولت روسیه قانونی تصویب کرده است که به دانشجویان بینالمللی پس از پایان تحصیل، اقامت موقت ۱۸ ماههای را برای جستوجوی کار اعطا میکند.
این اقامت تحت عنوان «Temporary Residence for Job Search» صادر میشود و به دانشآموختگان اجازه میدهد در طول این مدت:
- شغل مرتبط با رشته تحصیلی خود را پیدا کنند،
- در صورت یافتن کارفرما، ویزای خود را به ویزای کاری نوع H تبدیل کنند،
- یا حتی برای ادامه تحصیل در مقطع بالاتر اقدام کنند.
در این دوره، فارغالتحصیلان اجازه دارند بهصورت تماموقت در شرکتها، مؤسسات تحقیقاتی و سازمانهای دولتی یا خصوصی مشغول به کار شوند.
فارغالتحصیلانی که در طول تحصیل زبان روسی را تا سطح B2 یا بالاتر یاد گرفتهاند، شانس بیشتری برای یافتن کار دارند، زیرا بسیاری از شرکتها به دوزبانهها (روسی و انگلیسی) اولویت میدهند.
بیشتر فرصتهای شغلی در شهرهای بزرگ مانند مسکو، سنپترزبورگ، کازان و یکاترینبورگ متمرکز هستند، بهویژه در صنایع فناوری، انرژی، پزشکی، عمران، و مهندسی نرمافزار.
فارغالتحصیلان میتوانند پس از یافتن شغل، برای اقامت دائم روسیه (Permanent Residence) نیز اقدام کنند. در سال ۲۰۲۵، حدود ۱۵ هزار نفر از دانشآموختگان خارجی از این مسیر موفق به اخذ اقامت دائم شدهاند.
امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
مدرک کارشناسی از دانشگاههای روسیه در بیش از ۱۸۰ کشور جهان معتبر است و بهراحتی برای ورود به مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در اروپا، آسیا و حتی آمریکای شمالی پذیرفته میشود.
از آنجا که نظام آموزشی روسیه با نظام بولونیا (Bologna Process) همخوان است، واحدهای درسی و مدارک آن بهراحتی در دانشگاههای اروپایی قابل انتقال و ارزیابی است.
فارغالتحصیلان روسیه معمولاً سه مسیر اصلی را برای ادامه تحصیل انتخاب میکنند:
- ادامه تحصیل در خود روسیه:
بسیاری از دانشگاهها مانند MSU، SPbU و ITMO برنامههای کارشناسیارشد و دکتری به زبان انگلیسی ارائه میدهند. شهریه مقاطع تحصیلات تکمیلی بین ۲۵۰۰ تا ۶۰۰۰ دلار در سال است و دانشجویان ممتاز میتوانند از بورسیههای تحصیلی دولتی (Government Scholarship) استفاده کنند.
دانشجویان ممتاز مقطع کارشناسی میتوانند مستقیماً از دانشگاههای روسیه پیشنهاد تحصیلی پیوسته دریافت کنند، یعنی بدون نیاز به اپلای مجدد وارد مقطع کارشناسی ارشد شوند. این مسیر در دانشگاههایی مانند HSE و Tomsk Polytechnic بسیار متداول است.
برخی برنامهها بهویژه در حوزههای مهندسی و پزشکی دارای فرصت همکاری پژوهشی با صنایع داخلی روسیه است، که به اشتغال پس از تحصیل نیز کمک میکند.
- ادامه تحصیل در اروپا یا آسیا:
با توجه به توافقنامههای بیندانشگاهی، مدارک کارشناسی روسیه بهطور مستقیم در کشورهایی مانند آلمان، فرانسه، فنلاند، مجارستان، چین و ژاپن قابل پذیرش است.
بسیاری از دانشجویان روسیه با استفاده از برنامههای تبادل دانشجو یا بورسیههایی چون Erasmus+ و DAAD بهراحتی به دانشگاههای اروپایی راه مییابند. - تحصیل در دانشگاههای آمریکای شمالی:
اگرچه فرآیند ارزیابی مدارک در آمریکا و کانادا کمی طولانیتر است، اما دانشگاههای معتبر این کشورها مانند University of Toronto، McGill و UC Berkeley مدارک کارشناسی روسیه را معتبر میدانند، بهویژه اگر دوره تحصیلی به زبان انگلیسی گذرانده شده باشد.
فارغالتحصیلان دانشگاههای تراز اول روسیه (MSU، MEPhI، ITMO) شانس بالایی برای اخذ پذیرش همراه با فاند از این دانشگاهها دارند. 
جمعبندی
تحصیل کارشناسی در روسیه مسیری مقرونبهصرفه، دردسترس و سرشار از فرصت است. ترکیب هزینههای پایین، دانشگاههای معتبر، امنیت بالا و زندگی فرهنگی غنی، این کشور را به یکی از مقاصد محبوب تحصیلی برای دانشجویان ایرانی تبدیل کرده است.
اگر قصد دارید تحصیل خود را در روسیه آغاز کنید و نمیدانید از کجا شروع کنید، مؤسسه مهاجرتی قصران میتواند همراه مطمئن شما در این مسیر باشد. ما با سالها تجربه در زمینهی اخذ پذیرش تحصیلی، ویزا، انتخاب دانشگاه مناسب، و ارائه خدمات پس از ورود (از ثبتنام تا اسکان)، آمادهی ارائه راهنمایی گامبهگام به متقاضیان هستیم تا بتوانند بدون دغدغه، مسیر تحصیل در روسیه را آغاز کنند.
سوالات متداول
۱. آیا بدون مدرک زبان میتوان در روسیه تحصیل کرد؟
بله. با شرکت در دوره پادفک (دوره مقدماتی زبان روسی) میتوانید بدون مدرک زبان وارد دانشگاه شوید.
۲. شهریه دانشگاههای روسیه تقریباً چقدر است؟
بین ۳,۰۰۰ تا ۱۱,۰۰۰ دلار در سال، بسته به رشته و دانشگاه.
۳. آیا دانشگاههای روسیه در ایران معتبر است؟
بله. بسیاری از دانشگاههای روسیه مورد تأیید وزارت علوم و وزارت بهداشت ایران هستند.
۴. هزینه زندگی دانشجویی در روسیه چقدر است؟
بهطور میانگین بین ۳۵۰ تا ۶۰۰ دلار در ماه، شامل خوابگاه، غذا و حملونقل.
۵. آیا پس از فارغالتحصیلی امکان کار در روسیه وجود دارد؟
بله. دانشجویان پس از اتمام تحصیل ۱۸ ماه فرصت دارند تا شغل پیدا کنند و اقامت خود را تمدید کنند.
۶. بهترین شهر روسیه برای تحصیل کدام است؟
مسکو و سنپترزبورگ از نظر امکانات آموزشی و فرهنگی بهترین انتخابها هستند؛ بااینحال شهرهایی مانند کازان نیز هزینههای زندگی پایینتری دارد.