در دنیای امروز، جابهجایی و زندگی در کشورهای دیگر بیش از هر زمان دیگری در دسترس است. چه برای کار و تحصیل، چه برای سرمایهگذاری یا تجربهی یک سبک زندگی بهتر، داشتن ویزای اقامت، کلید ورود به این مسیر است. با وجود مسیرهای مهاجرتی گوناگون برای دریافت اقامت، ایرانیان هم بیشتر از قبل میتوانند شانس خود را برای زندگی در کشورهای محبوبشان بسنجند.
اخذ ویزای اقامت
اخذ اقامت یک کشور مجوزی است که به فرد اجازه میدهد برای مدتی در کشوری زندگی کند. معمولاً اقامت به دو صورت موقت و دائم امکانپذیر است. اقامت موقت مجوزی است که به فرد اجازه میدهد برای مدت کوتاه به کشور مقصد وارد شود. ویزای توریستی، ویزای ورزشی، ویزای درمانی، ویزای مطبوعاتی و … از این دست است. فرد با دریافت این دست از ویزاها نمیتواند طولانیمدت در کشور مقصد زندگی کند. برای اقامت طولانی در یک کشور، نیاز به اخذ «ویزای اقامت» است. این اصطلاح به نوعی از ویزا اطلاق میشود که میتواند چندماه تا چندسال اعتبار داشته باشد. این نوع از ویزا به فرد اجازه میدهد برای مدتی طولانیتر از اقامت توریستی، در یک کشور زندگی کند و در نهایت بتواند اقامت دائم یا حتی تابعیت کشور مقصد را بهدست آورد.
هدف اصلی از صدور ویزای اقامت، جذب نیروهای متخصص، سرمایهگذاران، دانشجویان بینالمللی یا افرادی است که قصد دارند به شکل قانونی در یک کشور دیگر زندگی کنند. این نوع ویزا معمولاً مسیر اصلی برای مهاجرت قانونی به شمار میرود.
انواع ویزای اقامت
کشورها با توجه به سیاستهای مهاجرتی خود، روشهای مختلفی برای اعطای اقامت در نظر میگیرند. اقامت از طریق سرمایهگذاری، کار یا تحصیل محبوبترین روشهای موجود برای اخذ اقامت طولانیمدت است. با این حال چنانچه بخواهید به خانوادهتان بپیوندید، کارآفرین یا دورکار باشید، یا با داشتن تمکن مالی کافی نیازی به اشتغال در کشور مقصد نداشته باشید، میتوانید اقامت طولانیمدت را کسب کنید. در ادامه این روشها را بررسی میکنیم.
ویزای اقامت از طریق سرمایهگذاری
یکی از محبوبترین روشها برای دریافت ویزای اقامت، سرمایهگذاری در کشور مقصد است. در این روش، فرد از طریق خرید ملک، مشارکت در پروژههای تجاری یا سپردهگذاری بانکی، اقامت موقت یا دائم دریافت میکند.
کشورهایی مانند پرتغال، اسپانیا، یونان، امارات و عمان از جمله مقاصد شناختهشده برای اخذ اقامت از طریق سرمایهگذاری است.
برای مثال:
- در پرتغال، با خرید ملک حداقل ۲۸۰ هزار یورویی میتوان اقامت ۵ ساله دریافت کرد.
- در عمان یا امارات، ثبت شرکت یا سرمایهگذاری تجاری مسیر اصلی دریافت ویزای اقامت کاری است.
مزیت اصلی این روش، عدم نیاز به مدرک زبان یا سابقهی کاری است. همچنین سرمایهگذار معمولاً میتواند خانواده خود را نیز همراه داشته باشد. بااینحال، هر کشور قوانین مالی و مالیاتی خاص خود را دارد و پیش از اقدام باید شرایط دقیق آن را بررسی کرد. در بسیاری از کشورها، پس از ۵ سال اقامت پیوسته از طریق سرمایهگذاری، امکان دریافت اقامت دائم یا پاسپورت دوم فراهم میشود.
ویزای اقامت از طریق اشتغال (ویزای کاری)
دومین مسیر مهم برای دریافت اقامت، ویزای اقامت از طریق کار یا اشتغال است. در این روش، متقاضی باید ابتدا از یک کارفرمای معتبر در کشور مقصد جاب آفر دریافت کند. بر اساس این قرارداد کاری، دولت به او ویزای کاری صادر میکند که پس از چند سال قابل تمدید یا قابل تبدیل به اقامت دائم است.
کشورهایی مانند آلمان، کانادا و استرالیا از برترین مقصدها برای دریافت اقامت از طریق اشتغال اند. در این کشورها، داشتن مدرک دانشگاهی، سابقه کاری مرتبط و مهارت زبان از الزامات اصلی است. برای مثال در آلمان، کارت آبی اروپا یا Blue Card برای مهندسان و متخصصان فنی یکی از شناختهشدهترین روشها برای اقامت کاری محسوب میشود.
مزیت این نوع ویزا، داشتن درآمد پایدار و امکان پیشرفت شغلی است. در بیشتر موارد، همسر و فرزندان متقاضی نیز میتوانند همراه او وارد کشور شوند و از خدمات آموزشی و درمانی بهرهمند شوند.
ویزای اقامت از طریق مهاجرت تحصیلی
ویزای اقامت تحصیلی برای دانشجویانی صادر میشود که قصد ادامه تحصیل در دانشگاههای خارجی را دارند. با داشتن پذیرش از یک دانشگاه معتبر و اثبات توانایی مالی، میتوان برای این نوع ویزا اقدام کرد. ویزاهای تحصیلی معمولاً برای طول دوره تحصیل صادر میشوند و پس از فارغالتحصیلی، فرد میتواند آن را به ویزای کاری تبدیل کند.
ویزای اقامت خانوادگی
برای افرادی صادر میشود که قصد دارند به همراه همسر یا فرزندان خود در کشور مقصد زندگی کنند. برای اخذ این ویزا ارائه مدارک اثبات رابطه خانوادگی و تمکن مالی الزامی است و اعضای خانواده معمولاً امکان تحصیل و استفاده از خدمات اجتماعی را پیدا کرده و در مسیر اخذ اقامت دائم قرار میگیرند.
ویزای Startup و کارآفرینی
ویزای Startup به کارآفرینان و افرادی که قصد ایجاد کسبوکار نوآورانه در کشور مقصد را دارند اختصاص دارد. اخذ این ویزا نیاز به سرمایهای در حدود ۲۵۰- ۵۰۰ هزار یورو دارد و معمولاً منجر به اخذ اقامت دائم میشود.
ویزای تمکن مالی، ویزای بازنشستگی
این ویزای مختص افرادی است که درآمد اثباتشدهای دارند و نیازی به اشتغال در کشور مقصد ندارند. ویزای بازنشتگی را میتوان شاخهای از ویزای تمکن مالی دانست. این ویزا ویژه افرادی است که سنی مشخص (معمولاً بالای ۵۰ یا ۶۰ سال) و درآمدی ثابت یا سرمایه کافی برای زندگی طولانیمدت دارند. کشورهایی مانند پرتغال، مالدیو و تایلند این نوع ویزا را ارائه میدهند تا بازنشستگان بتوانند به صورت قانونی در کشور مقصد اقامت کنند.
ویزای دیجیتال نومد (Digital Nomad)
این نوع ویزا برای کسانی طراحی شده که به صورت دورکاری از راه دور مشغول به فعالیت هستند. کشورهایی مثل اسپانیا، امارات متحده عربی، استونی، پرتغال، آلمان و… این برنامه را ارائه میدهند تا افراد بتوانند بدون داشتن کارفرمای محلی، در کشور مقصد زندگی و کار کنند.
ویزای اقامت بشردوستانه (پناهندگی)
به افرادی تعلق میگیرد که به دلایل امنیتی، سیاسی یا انسانی نیازمند حمایت بینالمللیاند. این نوع ویزا اغلب شامل امکان کار و تحصیل میشود و شرایط دریافت آن با بررسی دقیق پرونده و دلایل پناهندگی همراه است.
شرایط اخذ ویزای اقامت
دریافت ویزای اقامت، تنها با داشتن یک انگیزهنامه یا دعوتنامه ممکن نیست؛ بلکه متقاضی باید مجموعهای از شرایط عمومی و اختصاصی را دارا باشد که نشان دهد هدف او از اقامت قانونی، واقعی و قابلاعتماد است. کشورهای مختلف در جزئیات متفاوتاند، اما در کلیات تقریباً اصول مشترکی دارند.
ارائه هدف مشخص از اقامت
اولین و شاید مهمترین شرط اخذ ویزای اقامت، داشتن هدف روشن و قابل اثبات است. سفارتها میخواهند بدانند چرا متقاضی میخواهد در کشور مقصد اقامت کند.
این هدف میتواند یکی از موارد زیر باشد:
- ادامه تحصیل در دانشگاه یا کالج معتبر
- کار در شرکت خارجی با قرارداد رسمی
- سرمایهگذاری یا راهاندازی کسبوکار
- یا حتی اقامت خانوادگی در کنار همسر یا فرزند
نداشتن هدف مشخص یا ارائهی مدارک متناقض در این زمینه یکی از رایجترین دلایل ریجکت شدن ویزا محسوب میشود.
اثبات تمکن مالی
دولتها میخواهند اطمینان حاصل کنند که متقاضی در طول اقامت خود، بدون اتکا به حمایتهای دولتی، میتواند هزینههای زندگیاش را تأمین کند. برای همین، ارائهی مدرک تمکن مالی الزامی است. این تمکن معمولاً شامل پرینت گردش حساب سهماههی اخیر، گواهی سپرده بانکی و مدارک دارایی میشود. برای نمونه:
- در کشورهای اروپایی، بهطور میانگین حدود ۹۰۰ تا ۱۲۰۰ یورو در ماه برای هر فرد باید در حساب وجود داشته باشد.
- در کانادا، حداقل ۱۳ هزار دلار کانادا برای متقاضی اصلی الزامی است (در برنامههای تحصیلی یا کاری).
هرچه گردش حساب منظمتر و مبالغ واریزی منطقیتر باشد، احتمال پذیرش پرونده بالاتر است.
مدارک شغلی یا تحصیلی معتبر
مدارک تحصیلی و سوابق شغلی یکی از ابزارهای ارزیابی صلاحیت متقاضی است. اگر برای اقامت تحصیلی اقدام میکنید، باید پذیرش رسمی از دانشگاه مقصد ارائه دهید و در مورد اقامت کاری، وجود جاب آفر یا قرارداد رسمی با شرکت خارجی ضروری است. برای اقامت سرمایهگذاری هم ارائهی مدارک اثبات سرمایه، پروانه کسب، و سوابق مالیاتی اهمیت دارد.
گواهی عدم سوءپیشینه و سلامت
اکثر کشورها برای صدور اقامت، به گواهی عدم سوءپیشینهی کیفری از کشور مبدأ نیاز دارند تا مطمئن شوند متقاضی سابقه جرم یا تخلف ندارد. همچنین در بسیاری از موارد، انجام آزمایشهای پزشکی و سلامت عمومی (مانند تست HIV، هپاتیت یا بیماریهای واگیردار) الزامی است.
بیمه درمانی معتبر
داشتن بیمه سلامت بهویژه در کشورهای عضو اتحادیه اروپا و کانادا، از شروط مهم اقامت قانونی است. بیمه باید کل مدت اقامت را پوشش دهد و حداقل سقف پوشش آن (مثلاً ۳۰ هزار یورو در شنگن) مشخص باشد.
تسلط بر زبان کشور مقصد
برای اخذ ویزای اقامت تحصیلی یا کاری، دانستن زبان رسمی کشور مقصد الزامی است. مثلاً برای آلمان مدرک B1 یا B2 آلمانی، برای کانادا مدرک IELTS حداقل ۶ و برای فرانسه مدرک DELF یا DALF مورد نیاز است. تسلط به زبان نه تنها احتمال دریافت ویزا را بالا میبرد، بلکه در مصاحبه سفارت نیز تأثیر مثبت دارد.
اقامتگاه یا آدرس محل سکونت در کشور مقصد
در برخی کشورها مانند عمان، امارات یا کشورهای اروپایی، ارائهی قرارداد اجاره یا رزرو محل اقامت یکی از الزامات صدور ویزای اقامت است. این مدرک نشان میدهد شما پس از ورود، محل مشخصی برای زندگی دارید.
وابستگی اجتماعی و خانوادگی در کشور مبدأ
سفارتها بررسی میکنند که آیا متقاضی انگیزهی کافی برای بازگشت دارد یا خیر. وجود شغل پایدار، خانواده یا دارایی در کشور مبدأ میتواند نشانهی ثبات و عاملی برای اعتماد افسر مهاجرت باشد.در مجموع، هرچه پروندهی شما منسجمتر، واقعیتر و مستندتر باشد، شانس موفقیت در اخذ ویزای اقامت بالاتر است.
مراحل اخذ ویزای اقامت
فرآیند دریافت ویزای اقامت ممکن است در ظاهر پیچیده به نظر برسد، اما در واقع با برنامهریزی دقیق و آگاهی از مراحل، میتوان آن را به شکلی منظم پیش برد. در ادامه، مراحل اصلی را بهترتیب مرور میکنیم:
روند دریافت ویزا بسته به کشور ممکن است حضوری یا آنلاین باشد، اما معمولاً شامل مراحل زیر است:
انتخاب نوع اقامت
اولین گام، انتخاب نوع ویزای اقامت است. آیا قصد تحصیل دارید یا میخواهید کار کنید یا سرمایهگذاری کنید؟ هر نوع ویزا، مدارک، هزینهها و شرایط متفاوتی دارد. اشتباه در این مرحله میتواند کل روند پرونده را به تأخیر بیندازد.
پیشنهاد میشود قبل از تصمیمگیری، با مشاوران مهاجرتی یا وبسایت رسمی سفارت کشور مورد نظر مشورت کنید تا از جدیدترین اطلاعات و شرایط مطمئن شوید.
بررسی شرایط شخصی
در این مرحله، باید ببینید آیا شرایط حداقلی را دارید یا نه. برای مثال:
- آیا مدرک تحصیلی شما مورد تأیید کشور مقصد است؟
- آیا تمکن مالی کافی دارید؟
- آیا مدرک زبان مورد نیاز را دارید؟
در بسیاری از کشورها مانند آلمان و کانادا، امکان ارزیابی اولیهی آنلاین (Eligibility Check) وجود دارد تا بدانید واجد شرایط هستید یا خیر.
جمعآوری مدارک لازم برای اخذ ویزای اقامت
مهمترین بخش پرونده، مدارک شماست. تمام اسناد باید ترجمه رسمی، دارای مهر دادگستری و وزارت خارجه باشند. نقص در مدارک، علت اصلی رد درخواستهاست. مدارک مورد نیاز بسته به نوع ویزا متفاوت است؛ اما معمولاً شامل موارد زیر است:
- پاسپورت معتبر با حداقل ۶ ماه اعتبار
- فرم تکمیلشدهی درخواست ویزا
- عکس بیومتریک جدید
- گواهی تمکن مالی و گردش حساب
- بیمه درمانی معتبر
- گواهی عدم سوءپیشینه
- مدارک تحصیلی یا شغلی (ترجمه رسمی)
- مدارک مالکیت یا اجاره محل اقامت در کشور مقصد
در صورت اقدام از طریق سرمایهگذاری، باید مدارک مالی، اثبات منبع سرمایه و مجوزهای تجاری نیز ارائه شوند.
ثبت درخواست در سفارت یا پورتال مهاجرت
اکثر کشورها امروزه سیستم درخواست آنلاین دارند. شما ابتدا باید در پورتال رسمی ثبتنام کنید، مدارک را بارگذاری کرده و هزینه بررسی پرونده را بپردازید. در برخی کشورها (مانند عمان یا امارات)، بخشی از فرآیند از طریق شرکتهای کارگزاری مهاجرت انجام میشود.
تعیین وقت مصاحبه و انگشتنگاری
پس از ارسال مدارک، معمولاً وقت مصاحبه برای شما تعیین میشود. در مصاحبه، افسر مهاجرت درباره هدف سفر، توانایی مالی و برنامه زندگیتان در کشور مقصد سؤال میکند. در همین مرحله، انگشتنگاری بیومتریک نیز انجام میشود.
هزینه دریافت ویزای اقامت
هزینهی اخذ ویزای اقامت به کشور مقصد و نوع اقامت بستگی دارد. برای مثال:
- ویزای اقامت کاری در آلمان حدود ۷۵ یورو هزینه دارد.
- اقامت تحصیلی در کانادا بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ دلار کانادا خرج برمیدارد.
- اقامت سرمایهگذاری در پرتغال یا یونان بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ یورو هزینه بررسی پرونده دارد.
در کنار هزینهی ویزا، باید هزینه ترجمه، تأیید مدارک، بیمه و خدمات کارگزاری را هم در نظر گرفت.
دریافت نتیجه ویزا
در صورت تأیید، ویزای اقامت شما صادر و روی پاسپورت درج میشود. اگر درخواست رد شود، معمولاً نامهای رسمی با دلایل صادر میگردد. در این حالت، شما میتوانید پس از اصلاح مدارک، دوباره اقدام کنید یا به تصمیم سفارت اعتراض کنید.
ورود به کشور مقصد و ثبت اقامت
پس از ورود، لازم است در بازه زمانی مشخص (معمولاً ۷ تا ۱۴ روز) در اداره مهاجرت یا شهرداری محل سکونت ثبتنام کنید. در این مرحله، کارت اقامت یا Residence Permit برای شما صادر میشود.
تمدید یا تغییر نوع اقامت
اگر هنوز اقامت دائم کسب نکردهاید (مثلاً تحصیلی یا کاری)، باید پیش از پایان اعتبار ویزا، برای تمدید آن اقدام کنید. در بسیاری از کشورها میتوانید پس از چند سال اقامت قانونی، نوع ویزای خود را تغییر دهید و برای اقامت دائم یا تابعیت درخواست دهید.
جمع بندی
اخذ ویزای اقامت، نخستین گام در مسیر مهاجرت قانونی و زندگی بلندمدت در کشوری دیگر است. چه قصد سرمایهگذاری داشته باشید، چه بخواهید از طریق اشتغال یا تحصیل به کشور مقصد مهاجرت کنید، مهمترین عامل موفقیت شما، آمادهسازی دقیق مدارک و انتخاب مسیر مناسب است. با آگاهی از قوانین، شرایط کشورها و کمک از مشاوران مهاجرتی معتبر، میتوانید فرآیند دریافت اقامت را به شکلی سادهتر، سریعتر و مطمئنتر پیش ببرید. ما در مؤسسه مهاجرتی قصران میتوانیم راهنمای شما در این مسیر باشیم. با ما تماس بگیرید.
شرایطت برای اقامت رو میخوای بدونی؟ فقط فرم مشاوره رو پرکن تا مشاورین ما تماس بگیرند.
سوالات متداول
آیا میتوان با ویزای توریستی برای اقامت اقدام کرد؟
خیر، ویزای توریستی برای اقامت بلندمدت معتبر نیست و باید نوع ویزای خود را به اقامتی تغییر دهید.
آیا خانواده متقاضی میتوانند همراه او اقامت بگیرند؟
در بیشتر کشورها بله، همسر و فرزندان زیر ۱۸ سال میتوانند اقامت همراه دریافت کنند.
آیا پس از پایان اقامت موقت میتوان برای اقامت دائم اقدام کرد؟
بله، در صورت اقامت قانونی و پرداخت مالیات، معمولاً پس از ۳ تا ۵ سال میتوان برای اقامت دائم اقدام کرد.
آیا برای ویزای اقامت نیاز به مصاحبه حضوری است؟
در بسیاری از کشورها بله، بهویژه اگر هدف سفر کار یا سرمایهگذاری باشد.
اگر ویزای اقامت رد شود، میتوان دوباره اقدام کرد؟
بله، پس از اصلاح مدارک و برطرف کردن دلایل ریجکت، امکان درخواست مجدد وجود دارد.